در دنیای آشپزی و سلامتی، روغن‌های گیاهی جایگاه ویژه‌ای دارند که به‌خاطر تنوع و خواص و ویژگی منحصر به‌فردشان شناخته شده‌اند. انواع روغن گیاهی، از زیتون و کنجد تا آووکادو و نارگیل، دنیایی از ویژگی‌ها و فواید را به ارمغان می‌آورد.
این روغن‌ها تنها به‌عنوان افزودنی‌های خوش‌طعم به غذاها نیستند، بلکه به خاطر تأثیرات مثبت‌شان بر سلامت قلب، پوست و انرژی بدن شناخته میشوند.
در این مقاله، به بررسی تولید انواع روغن گیاهی خواهیم پرداخت و ویژگی‌های منحصر به‌فرد هر یک از 6 نوع روغن گیاهی پرطرفدار را مورد تحلیل قرار خواهیم داد. همچنین، با مقایسه ی قیمت‌ها، به شما کمک خواهیم کرد تا انتخابی آگاهانه و متناسب با بودجه خود داشته باشید. آماده‌اید تا با ما به دنیای جذاب و مفید روغن‌های گیاهی سفر کنید؟
بررسی انواع روغن‌های گیاهی پرطرفدار و منابع مغذی در آنها :
بررسی انواع روغن گیاهی به دلیل منبع‌های مختلف آنها ویژگی ها و خواص منحصر به فردشان، در آشپزی و صنایع مختلف استفاده میشوند. در اینجا به 6 (شش) نوع روغن گیاهی و منابع آنها می‌پردازیم:
1- روغن زیتون: این روغن از میوه زیتون استخراج میشود و به خاطر طعم و ویژگی خواص تغذیه‌ای خود شناخته شده است. زیتون‌ها غالبا به دو دسته زیتون‌های سبز و سیاه تقسیم میشوند، و کیفیت روغن بستگی به مرحله برداشت و فرآوری آنها دارد. روغن زیتون فرابکر، که از زیتون‌های تازه و بدون حرارت استخراج میشود، خواص آنتی‌اکسیدانی و امگا-۳ بالایی دارد.
خود به چند دسته تقسیم بندی میشوند
روغن زیتون فرابکر نوع H :که بهترین و باکیفیت ترین نوع روغن زیتون می باشد و بدلیل قیمت بالاترنسبت به سایر نوع های روغن زیتون بیشتر جهت صادرات به کشورهای اروپایی و نیز جاهایی که عموما کیفیت محصول را بر قیمت ارجعیت میدهند ارسال میشوند.
روغن زیتون فرابکر نوع A:این روغن زیتون هم از کیفیت قابل قبولی برخوردار است و خاصیت بالاتری نسبت به نوع روغن زیتون فرابکر نوع B دارد.
روغن زیتون فرابکر نوع B:این نوع روغن نسبت به دو نوع بالا دارای کیفیت پایینتر ولی دارای قیمت مناسبتر نسبت به سایر انواع فرابکر دارد.
همچنین 2 نوع دیگر روغن زیتون بنام روغن زیتون بکر وجود دارد که در 2 نوع A و B ساخته و تولید میگردد.
مجموعه گلسام هر 5 مدل روغن زیتون را تولید و عرضه مینماید.
- روغن کنجد: این روغن از دانه‌های کنجد به دست می‌آید و به دلیل طعم ملایم و خاصیت‌های ضدالتهابی‌اش در بین عموم مردم بسیار محبوب است. دانه‌های کنجد معمولاً به صورت بو داده و سپس پرس میشوند. روغن کنجد به عنوان یک افزودنی عالی برای پخت و پز و همچنین به عنوان یک چاشنی در غذاهای آسیایی و نیز در سالاد استفاده زیادی میشود.
- روغن کلزا: این روغن از دانه‌های گیاه کلزا تولید میشود و به خاطر نقطه دود بالا و طعم خنثی، در آشپزی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. روغن کلزا حاوی مقادیر بالای امگا-۳ و امگا-۶ است و به خاطر خواص سالم چربی‌های غیر اشباع شناخته شده است.
- روغن ذرت: این روغن از دانه‌های ذرت استخراج میشود و در پخت و پز و سرخ کردن به دلیل نقطه دود بالا و طعم ملایم آن کاربرد بسیار زیادی دارد. روغن ذرت حاوی ویتامین E و اسیدهای چرب غیر اشباع است که آن را به یک انتخاب مناسب برای استفاده در انواع آشپزی تبدیل می‌کند.
- روغن آفتابگردان: این روغن از دانه‌های گیاه آفتابگردان به دست می‌آید و تولید میشود و به خاطر طعم ملایم و نقطه دود بالا، در پخت و پز و سرخ کردن بسیار محبوب است. روغن آفتابگردان حاوی ویتامین E و اسید لینولئیک است که به سلامت قلب کمک شایانی می‌کند.
- روغن نارگیل: این روغن از گوشت میوه نارگیل استخراج و تولید میشود و به دلیل طعم و عطر خاص خود در پخت و پز، مخصوصاً در غذاهای آسیایی، کاربرد زیادی دارد. روغن نارگیل حاوی اسیدهای چرب اشباع شده است و خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد.
از دیگر فواید روغن پرطرفدار نارگیل جهت مصارف ارایشی و بهداشتی نیز کاربرد بسیار زیادی دارد.برای نمونه میتوان در تولید وساخت انواع کرم های دست وصورت و تولید ژل مو و نیز هنگام ماساژ بدن میتوان از ویژگی های زیاد این روغن گیاهی فوق العاده بهره برد.
تولید انواع روغن گیاهی به خاطر تنوع در مواد مغذی و طعم‌های مختلف، در آشپزی و صنایع مختلف به کار می‌روند و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
بررسی و طریقه ی تولید و فرآوری انواع روغن‌های گیاهی :
تولید و فرآوری انواع روغن گیاهی و بررسی آنها شامل چندین مرحله اصلی است که به نوع روغن و روش تولید آن بستگی دارد. در اینجا به طور خلاصه به مراحل تولید و فرآوری انواع روغن‌های گیاهی می‌پردازیم:
جمع‌آوری و آماده‌سازی مواد اولیه :
در اولین مرحله، دانه‌های گیاهان یا میوه‌ها جمع‌آوری میشوند. این دانه‌ها باید به دقت انتخاب و پاک‌سازی شوند تا هر گونه آلودگی و ناخالصی از آنها جدا شود. برای مثال، در تولید روغن زیتون، زیتون‌ها باید کاملاً رسیده و سالم باشند.اینکار باعث میشود در فرایند تولید روغن گیاهی یک محصول با کیفیت با مواد مغذی فراوان تولید و عرضه گردد.
تمیز کردن و خرد کردن :
دانه‌ها یا میوه‌ها پس از جمع‌آوری، تمیز و سپس خرد میشوند. این مرحله به کاهش اندازه ذرات و آماده‌سازی آنها برای استخراج روغن کمک می‌کند. در تولید روغن کنجد، دانه‌های کنجد بو داده و سپس خرد میشوند.
استخراج روغن :
در این مرحله، روغن از مواد اولیه استخراج میشود.
بطور کلی دو روش اصلی استخراج طبیعی روغن تولید شده وجود دارد:
- تولید یه روش پرس سرد: در این روش، دانه‌ها یا میوه‌ها تحت فشار بالا قرار می‌گیرند تا روغن از آنها خارج شود. این روش معمولاً برای تولید روغن‌های با کیفیت بالا، مانند روغن زیتون فرابکر، استفاده میشود. پرس سرد بدون استفاده از حرارت است و بنابراین، خواص تغذیه‌ای و طعم روغن حفظ میشود.نتیجه ی تولید این روش روغن گیری بدلیل حفظ ماندن مواد مغذی موجود طبیعتا قیمت نهایی به تناسب کیفیت بالا میرود.
- تولید به روش استخراج با حلال (پرس گرم): در این روش، حلال‌هایی مانند هگزان برای حل کردن روغن از دانه‌ها یا میوه‌ها استفاده میشود. این روش برای تولید روغن‌های تصفیه‌شده و با هزینه و قیمت کمتر و پایینتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، ولی غالبا ممکن است کیفیت نهایی روغن تحت تأثیر قرار گیرد.
مرحله ی تصفیه :
پس از استخراج، روغن معمولاً نیاز به تصفیه دارد تا ناخالصی‌ها، بوی ناخوشایند، و رنگ غیرطبیعی از آن حذف شود. فرآیند تصفیه شامل فیلتر کردن، جدا کردن مواد معلق، و استفاده از روش‌های شیمیایی یا حرارتی برای تصفیه بیشتر است. در تولید روغن زیتون بکر، تصفیه کمتری انجام میشود تا خواص طبیعی روغن گیاهی حفظ شود.
بسته‌بندی و ذخیره‌سازی :
در نهایت، روغن‌های تصفیه شده در بطری و ظرف های مناسب بسته‌بندی میشوند. بسته‌بندی باید به گونه‌ای باشد که از ورود نور و هوا به روغن جلوگیری کند، چرا که این عوامل می‌توانند باعث فساد سریعتر روغن شوند. روغن‌های گیاهی معمولاً در دماهای خنک و دور از نور نگهداری میشوند تا عمر مفید آنها افزایش یابد.
در کل، تولید و فرآوری انواع روغن گیاهی یک فرآیند پیچیده است که نیاز به دقت و تکنولوژی بالا دارد تا محصول نهایی با کیفیت بالا و خواص تغذیه‌ای مطلوب به دست آید.
ویژگی ها و کاربرد مختلف انواع روغن گیاهی پرطرفدار در آشپزی و زیبایی :
روغن‌های گیاهی به دلیل خواص و ویژگی منحصر به‌فردشان در آشپزی و زیبایی کاربردهای زیاد و گسترده‌ای دارند.
روغن زیتون یکی از رایج‌ترین روغن‌ها در آشپزی است. این روغن با طعم ملایم و فواید سلامتی خود، به ویژه در تهیه سالادها و پخت و پز در دماهای پایین استفاده میشود. علاوه بر کاربردهای آشپزی، روغن زیتون در زیبایی به عنوان مرطوب‌کننده طبیعی و ضدپیری مورد استفاده زیادی قرار می‌گیرد. این روغن می‌تواند به نرم کردن پوست و تقویت موها کمک کند و در تهیه ماسک‌های صورت و کرم‌های بدن به کار رود.
روغن کنجد با طعم متمایز و عطر دلپذیرش در آشپزی آسیایی و جنوب اروپا بسیار محبوب است. این روغن برای تفت دادن، تهیه سس‌ها و در پایان پخت غذا برای افزودن عطر و طعم استفاده میشود. در زمینه زیبایی، روغن کنجد به عنوان مرطوب‌کننده و تقویت‌کننده پوست شناخته میشود و می‌تواند به بهبود وضعیت پوست‌های خشک و آسیب‌دیده کمک فوق العاده ای کند.
روغن آووکادو با خواص بی نظیر و تغذیه‌ای بالا و طعم کرمی در آشپزی به ویژه برای پخت و پز در دماهای بالا مناسب است. این روغن می‌تواند به عنوان جایگزینی سالم برای دیگر روغن‌های پر کالری در تهیه انواع غذاها استفاده شود. در زیبایی، روغن آووکادو به دلیل داشتن ویتامین‌های A و E، به تغذیه و نرم کردن پوست کمک زیادی می‌کند و می‌تواند به ترمیم موهای آسیب‌دیده نیز کمک شایانی کند.
روغن نارگیل در آشپزی به خاطر طعم شیرین و منحصر به‌فردش مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل نقطه دود بالا برای سرخ کردن و پخت و پز در دماهای بالا مناسب است. در زیبایی، روغن نارگیل به عنوان مرطوب‌کننده و ضدباکتری کاربرد دارد و می‌تواند به نرم کردن پوست، تقویت مو و حتی به عنوان آرایش پاک‌کن استفاده شود.
بررسی و مقایسه قیمت‌های انواع روغن‌های گیاهی پرطرفدار در بازار :
برای مقایسه و بررسی قیمت‌های انواع روغن گیاهی پرطرفدار در بازار، باید به چند عامل توجه کرد:
نوع روغن، برند، و کیفیت که روغن زیتون به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین روغن‌ها، به طور معمول قیمت بالاتری نسبت به روغن‌های دیگر دارد. در بازار، روغن زیتون با کیفیت‌های مختلف از جمله بکر و فرابکر عرضه میشود. روغن زیتون بکر و فرابکر به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر و کیفیت بالاتر، قیمت بالاتری دارند. در حالی که روغن زیتون تصفیه شده ارزان‌تر است.
روغن کنجد در مقایسه با روغن زیتون معمولاً قیمت کمتر و پایینتری دارد. این روغن در انواع خام و بو داده موجود است، که روغن کنجد بو داده قیمت بیشتری دارد به دلیل فرآیند تولید ویژه‌اش. این روغن گیاهی به‌طور کلی در بازار با قیمت معقول‌تری عرضه میشود، به‌ویژه در برندهای غیرمعروف‌تر .
همچنین روغن آووکادو به‌دلیل ویژگی‌های خاص و هزینه‌های تولید بالا، یکی از گران‌ترین روغن‌های گیاهی موجود در بازار است. این روغن معمولاً به‌صورت ارگانیک و با کیفیت‌های بالا عرضه میشود که به قیمت بالاتر آن می‌افزاید. روغن آووکادو به دلیل خاصیت‌های تغذیه‌ای و کاربردهای ویژه‌اش، قیمتش معمولاً نسبت به سایر روغن‌ها بالاتر و گرانتر است.
روغن نارگیل نیز به‌طور معمول قیمتی متوسط دارد و در انواع بکر و تصفیه‌شده موجود است. روغن نارگیل بکر به‌دلیل روش تولید و کیفیت بالا، قیمت بیشتری نسبت به روغن نارگیل تصفیه‌شده دارد.
در نهایت، قیمت‌های روغن‌های گیاهی به برند، کیفیت و روش‌های تولید بستگی دارد و این عوامل باید هنگام خرید مورد توجه قرار گیرند.
سخن پایانی
در پایان، انتخاب انواع روغن گیاهی مناسب بستگی به نیازها و سلیقه فردی دارد. روغن‌های زیتون، کنجد، آووکادو و نارگیل هر یک ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. روغن زیتون با طعم غنی و خواص سلامتی فراوان، گزینه‌ای ایده‌آل برای استفاده در سالادها و پخت‌وپز ملایم است. روغن کنجد، با طعم منحصر به فرد و خواص آنتی‌اکسیدانی، می‌تواند به غذاهای آسیایی افزوده شود. روغن آووکادو، با غنی بودن از چربی‌های سالم و خواص تغذیه‌ای بالا، برای پخت‌وپز با دماهای بالا مناسب است. روغن نارگیل نیز با طعم دلپذیر و خواص ضدباکتریایی، انتخاب خوبی برای پخت‌وپز و تهیه دسرهاست. با توجه به کیفیت و کاربرد هر نوع روغن، میتوان انتخابی آگاهانه داشت که به بهبود طعم و سلامت غذایی کمک کند.
